ŚiwaŚakti - Encyklopedia wiedzy o śiwie śakti

Brian Vastag

Starożytni Majowie byli mistrzami w tworzeniu kalendarzy. Potwierdza to odkryta niedawno pracownia dawnego chronometrażysty.

Gwatemalscy archeolodzy dokonali niesamowitego znaleziska. Trafili mianowicie na mały budynek ze ścianami pokrytymi świetnie zachowanymi malowidłami, które przedstawiają bogato odzianego króla oraz kalendarze. Te ostatnie całkowicie przeczą temu, jakoby Majowie przewidywali koniec świata w roku 2012.
Te precyzyjne kalendarze pozwalają obliczać czas na tysiące lat wstecz i w przyszłość, podważając popkulturowe i New Age’owe przekonanie o tym, że Majowie zakończyli kalendarz na 21 lub 23 grudnia 2012 roku, co miałoby świadczyć o przewidywanym przez nich końcu świata.

Właśnie znalezione kalendarze, które uwzględniają ruch Księżyca, Wenus i Marsa, dają bezprecedensowy wgląd w sposób, w jaki ci obserwatorzy historii nieba, którzy dominowali nad Ameryką Środkową przez prawie 1000 lat, z tak wielką dokładnością wyznaczały miesiące, pory roku i lata.

„Kalendarze starały się uchwycić wielkie cykle kosmicznego czasu” – powiedział archeolog William Saturno, z uniwersytetu w Bostonie, który przewodził wyprawie. „To jest przestrzeń, którą obejmują. To tak, jakby mieć wgląd do pracowni da Vinciego”.

Zanim dokonano wspomnianego odkrycia, najlepiej zachowane kalendarze Majów w posiadaniu badaczy znajdowały się w księgach wyrytych na korze. Zwały się one „codice” (wł. kod, rękopis), a najsłynniejszym jest tzw. Dresden Codex. Jednak stronice są o setki lat późniejsze od kalendarzy znalezionych niedawno.
Saturno twierdzi, że badacze od dawna przypuszczali, iż Majowie od dawna znali cykle Księżyca i planet, ale nie mieli na to żadnych dowodów.

Aż do 2010 roku, kiedy to Max Chamberlain, student pracujący z Saturno, natrafił podczas wykopalisk na pewien dom w mieście Majów – Xultun. Dom i sąsiadujące z nim budynki były znane archeologom od 1915 roku, ale nigdy wcześniej nie zostały dokładnie zbadane. Przez dziesiątki lat rabusie wykopali wokół domów głębokie rowy i tunele. Któregoś dnia Chamberlain oznajmił, że zamierza poszukać malowideł, przeczołgując się przez te tunele.

Saturno nie widział w tym sensu. Budynki wydawały się zbyt płytkie – jeśli na ich ścianach kiedykolwiek znajdowały się malowidła, musiałyby dawno zniknąć, wymazane przez wodę, piach, owady i korzenie drzew.
Jednak Chamberlain trafił na ścianę, odkrytą częściowo przez rów, na której widniały dwie czerwone linie.

Prace wykopaliskowe odsłoniły tylną ścianę budynku, pokrytą muralem przedstawiającym króla Majów, w jasnoniebieskiej szacie, ozdobionego piórami i kosztownościami.

Zespół Saturno oczyścił ścianę i wtedy, jak wspomina Saturno, „Zobaczyliśmy wielokolorowe, doskonale zachowane malowidło. Nie mam pojęcia, jak mogło się zachować w takim stanie”. Saturno niezwłocznie wysłał e-maile do znajomych z National Geographic Society, którzy zgodzili się pokryć koszt wykopalisk w budynku.
Mural ten jest pierwszym malowidłem Majów znalezionym w małym budynku, a nie w wielkiej budowli publicznej. Jest to także najstarsze zachowane malowidło kultury Majów.

Obok króla stoi skryba, trzymający przyrząd do pisania. „Po ścianie” maszerują trzy tajemnicze postacie, odziane na czarno. Jedna z nich nazwano „starszy brat obsydian”. Znawcy kultury Majów nie są w stanie powiedzieć, kogo te postacie przedstawiają.

Zespół odsłonił wiele kolumn, z naniesionymi czerwonymi i czarnymi kropkami i kreskami (cyfry Majów). David Stuart, jeden z najlepszych ekspertów hieroglifów Majów, prawie od razu odczytał te liczby. Była to tabela księżycowa, ukazująca 4784-dniowy cykl faz Księżyca.

Tabela dzieli się na 27 kolumn, z których każda odpowiada sześciu miesiącom księżycowym. Każdą kolumnę wieńczy głowa jednego z trzech bóstw księżycowych – jaguara, czaszki i kobiety. Dzięki tej tabeli kapłan mógł powiedzieć, które bóstwo będzie dominować określonego dnia.

Żeby dowiedzieć się na przykład czy dzień urodzin króla przypadnie za dziesięć lat w czasie panowania bóstwa jaguara, wystarczyło zajrzeć do tabeli.
„To bardzo przydatne znalezisko, ponieważ pokazało nam, jakich narzędzi używali starożytni astronomowie i kapłani w swoich obliczeniach” – wyjaśnia Stuart.
Na innej ścianie znajduje się niewielkich rozmiarów rząd czterech kolumn liczb. Ich rozszyfrowanie okazało się już trudniejsze, ale w końcu zespół Saturno poradził sobie z nimi. Tabela zawierała wysokie liczby, odnoszące się do okresu w jakim Mars i Wenus przekraczają nieboskłon i wracają na wyjściowe pozycje. Kalendarz ten obejmuje 7000 lat – znacznie wykraczając poza datę przewidywanej zagłady świata. „Jak wiele starożytnych kultur, Majowie potrafili za pomocą pozbawionej przyrządów astronomii obliczać tor planet” – mówi Stuart. „Jesteśmy skłonni zapominać, że przed wynalezieniem teleskopu, z dużą dokładnością analizowali ruch planet, np. określali co do dnia długość roku Wenus i Marsa”.

Heather McKillop, ekspert kultury Majów z uniwersytetu stanowego w Luizjanie, który nie brał udział w badaniach, nazwał murale z Xultun „oszałamiającym dowodem na starożytne początki ewidencji astronomicznej Majów”.
Marc Zender z Tulane University, kolejny badacz nie zaangażowany w owe badania, powiedział, że „ich wyniki są tak samo ekscytujące jak odkrycie zbioru rękopisów słynnego Archimedesa. Zespół Saturno miał zdumiewający przywilej zajrzenia im (Majom) przez ramię”.

Saturno powiedział, że budynek, w którym dokonano odkrycia, został zasypany przez Majów, a potem przywalony ziemią i gruzem. „Zasypali wszystko i odeszli. Nikt nie wie dlaczego. Jednak zasypanie wnętrza przypuszczalnie pomogło zachować malowidła”.
Saturno przypuszcza, że właściwie niezbadane miasto Xultun, pełne setek budynków stojących w dżungli na obszarze szesnastu mil kwadratowych, kryje jeszcze wiele niespodzianek. Sądzi, że „ich odkrycie może zająć następne dwie dekady”.

Saturno spodziewa się, że świat będzie wtedy wciąż istniał, o co jest gotów założyć się o milion dolarów. Kalendarz Majów rozpoczyna nowy „długi cykl” pod koniec 2012 roku. Saturno porównuje to do licznika w samochodzie, który po przejechaniu 99.999 mil, przeskakuje na „0” – „kierowca jest zaskoczony, ale samochód bynajmniej nie znika.

Odkrycie zespołu Saturno zostało szczegółowo opisane w Science Magazine i w National Geographic.