Encyklopedia
Dwie szkoły Śiwa siddhanty
Istnieją dwie szkoły Śiwa siddhanty: pluralistyczny teizm Aghoraśiwy i Mejkandara oraz monistyczny teizm Tirumulara. Mimo pewnych różnic, podzielają większość religijnych wierzeń i praktyk. Om.
Obie te szkoły więcej łączy niż dzieli. W południowych Indiach podzielają poglądy na guru, lingę (świętą manifestację Śiwy), sangę (towarzystwo wielbicieli) i walipadu (obrzędy religijne). Obie cenią nauki tamilskich najanmarów z ich koronnym dziełem „Tirumuraj” oraz Wedy i Śiwa agamy. W obu przykłada się dużą wagę do obrzędów świątynnych i ceremonii ofiarnych dla korzyści jednostki i ludzkości jako takiej. W jednej i drugiej szkole kładzie się nacisk na miłość do Śiwy, immanentnego i transcendentnego zarazem. Wyznawcy obu wierzą w karmę i reinkarnację, w konieczność szlachetnego życia, przestrzeganie indywidualnych praktyk duchowych (sadhana) i jogi według wskazówek nauczyciela. Wspólnie sprzeciwiają się poglądowi adwajta wedanty, że maja (energia materialna, świat materialny) jest tylko iluzją. Według Śiwa siddhanty świat ma boski sens. Służy mianowicie rozwojowi duszy i, choć nie jest ostateczną rzeczywistością, z pewnością nie jest nieprawdziwy. Zwolennicy Śiwa siddhanty odrzucają także pogląd adwajtystów, jakoby indywidualna dusza była w istocie nieprawdziwa, a mistyczne obrzędy świątynne były początkowym ćwiczeniem duchowym dla niedojrzałych wyznawców. Zgadzają się, że Pan Śiwa jest przyczyną celową stworzenia, a Jego śakti przyczyną sprawczą.
Różnice dotyczą rozumienia przyczyny materialnej, natury pierwotnej substancji, tzn. czy jest ona tożsama z Bogiem czy od Niego różna. Szkoły te nie podzielają zdania na temat tożsamości duszy i Boga, zła i ostatecznego zniszczenia. Monistyczni teiści (adwajta iśwarawadini) opierają się na autorytecie Tirumantiram (spisanej ok. 2200 lat temu), a pluralistyczni teiści (anekwadini) odwołują się do Aghoraśiwa Paddhati i Mejkandar śastr (powstałych ok. 800 lat temu). Tirumantiram docieka: „Kto zdoła poznać wielkość naszego Pana? Kto zmierzy Go wzdłuż i wszerz? On jest potężnym bezimiennym Płomieniem, o którego nieznanym początku śmiem mówić”. Om Nama Śiwaja.