ŚiwaŚakti - Encyklopedia wiedzy o śiwie śakti

Redakcja na podstawie Gokarna Purany

gokarna kszetra nilajam
dwibhudźam waradam satham
sarwabhiszta pradidhjartham
tannamami gadźananam

Śri Manibhadra prasanna

Gokarna poza czasem

Gokarna od starożytności jest miejscem pielgrzymek, o którym wspominają klasyczne epopeje: Ramajana i Mahabharata. Bardziej dokładne informacje o początkach miasta przedstawia Gokarna Purana. Na początku tej księgi wspomniano, że jej autorem jest ojciec Skandy – Parameśwara, a uczeń sławnego mędrca Wjasy – Suta Goswami opowiedział historię Gokarny królowi Śatanice z dynastii Pandu i wielu mędrcom.

Początki Gokarny

Jeszcze przed stworzeniem, kiedy świat znajdował się pod wodą, czterogłowy Brahma oddawał się pokutom, aby mogło rozpocząć się dzieło stworzenia. Wtedy z jego czoła wyłonił się Rudra, którego Brahma poprosił o stwarzanie świata. Rudra udał się na planetę Patala, by tam przysposobić się do powierzonej sobie misji. Brahma uznał jednak, że spowoduje to kolejną zwłokę i że najwyższy czas rozpocząć dzieło. Obawiał się także, że istoty stworzone przez Rudrę zaburzą równowagę w stworzeniu. Dlatego rozpoczął samodzielne kształtowanie świata, mieszając ze sobą trzy żywioły: dobroć (sattwa), namiętność (radźas) i ignorancję (tamas). Rudra dowiedział się o tym i wpadł w złość. Zanim jednak dotarł do Brahmy, zatrzymała Go Bhumi-Ziemia w postaci boskiej krowy. Poprosiła ona Rudrę, aby uspokoił się i przeszedł powoli przez jej ucho, dzięki czemu oszczędzi jej bólu. Kiedy Pan przechodził przez ucho bogini, ta modliła się do Niego żarliwie. Rudra, zadowolony z tego aktu oddania, dał Bhumi szczególne błogosławieństwo: „O Ziemio! Przybrałaś postać krowy, a Ja wszedłem w ciebie przez ucho. Niech więc miejsce to zwie się Gokarna, gdyż było dla mnie łonem, przez które wydostałem się z Patali. Nadaję temu miejscu także nazwę Rudra-Joni, gdyż połączyły się w nim siły męska i kobieca. Od tej chwili wypowiadanie twego imienia rano i wieczorem niszczyć będzie wszelkie grzechy popełnione w nocy i za dnia. W promieniu dwóch jodźanów (1 jodźana=ok. 8 mil) wokół tego miejsca będzie jego kszetra, a w kręgu 12 jodźanów – jego mandala. Ustanawiam Gokarnę świętym ‘Śiwa kszetra’”. W miejscu tego zdarzenia postawiono lingę (tzw. Adi Gokarna).

Śri Mahabaleśwar

Rawana, król Lanki, usłyszał o ogromnej mocy tej pranalingi i zapragnął ją posiąść. W tym celu wybrał się na górę Kajlasa, gdzie odprawiał srogie pokuty. Mędrzec Narada, który przybył na Kajlasa z Gokarny, zobaczył Rawanę i poznał jego zamiary. Następnie udał się na planetę boga Indry (Swarga), by powiedzieć bogu co usłyszał. Ostrzegł, że jeżeli Rawana zdobędzie pranalingę, wtedy pozbawi bogów mocy. Dlatego Indra powinien mu w tym przeszkodzić. Indra poszedł po radę do swego guru, a następnie, razem z innymi bogami, udał się na górę Kajlasa. Było jednak za późno! Rawana zadowolił Najwyższego Pana Śiwę, dostał od Niego pranalingę i był już w drodze na Lankę. Pan Śiwa nakazał mu iść pieszo i nie stawiać pranalingi na ziemi. Kiedy to uczyni, zapuści ona korzenie. Rawana zmierzał więc na południe. Któregoś dnia zatrzymał się w południe w Saptakoti, aby odprawić obrzęd madhjanika. W tym samym czasie bogowie dotarli do siedziby Pana Śiwy. Pan poradził im, by w jakiś sposób skłonili Rawanę do postawienia pranalingi na ziemi. Rozpoczęli pogoń, lecz Rawana zniknął bez śladu. Dopiero mędrzec Narada wyjawił im, że król dotarł już do Saptakoti. Kiedy Rawana dostrzegł rozgniewanych bogów, pospieszył w stronę Gokarny. Bogowie zaś zwrócili się do Boga Wisznu, by skłonił króla do postawienia reliktu na ziemi. Wisznu wiedział, że religijny Rawana będzie chciał odprawić rytuał sandhjawandana w odpowiednim czasie. Posłał po syna Śiwy Ganapatiego i poprosił go: „Drogi Ganapati, przyjmij postać batu (młodego mnicha) i bądź w pobliżu Rawany. Kiedy przyjdzie czas odprawienia sandhjawandana, pewnie przekaże pranalingę tobie. Wtedy powiesz mu, że jeśli nie będziesz mógł dłużej trzymać lingi, wezwiesz go trzy razy. Jeśli zaś nie przyjdzie, postawisz relikwię na ziemi. Gdyby wszystko poszło po naszej myśli, zasłużysz sobie na nieśmiertelną chwałę”.

Wtedy Wisznu umieścił swój boski dysk sudarśana między słońcem i ziemią, wywołując sztuczny zachód słońca. Rawana uznał, że czas odprawić codzienny rytuał. Bez zastanowienia przekazał lingę mnichowi, a sam odszedł do pitrasthali (arena ofiary). Dotarłszy tam, powtarzał mantrę gajatri (mantra odmawiana trzy razy dziennie przez tzw. podwójnie urodzonych). Bogowie zaś obciążyli lingę ciężarem trzech światów. Ganapati poczuł, że traci siły i trzykrotnie wezwał Rawanę. Ten jednak nie przyszedł, dlatego postawił lingę na ziemi. Linga przebiła się aż do podziemi Sapta Patala, a uradowani bogowie obsypali ją deszczem kwiatów. Linga zakorzeniła się w lesie kolczastych krzewów, w godzinie mina-lagna-wiśakha nakszatra, w niedzielę: wjatipata joga, w miesiącu: tula-masa kartika śuddha pratipada, jesienią Iśwara samwatsary, w dwudziestej trzeciej tretajudze Wajwaswatamanwantara. Następnie Wisznu przywołał swój dysk i znowu na ziemi zajaśniało słońce. Kiedy Rawana ocknął się i zobaczył zakorzenioną lingę, rozgniewał się. Podszedł do lingi i próbował ją wyciągnąć. Użył całej swej mocy, lecz na próżno. Wycieńczony, pluł krwią aż padł zemdlony. Bogowie zaś radowali się jego niepowodzeniem. Kiedy Rawanie wróciły siły, uderzył Ganapatiego, po czym zbiegł do morza przez jaskinie w górach Śata śringa, a stamtąd dotarł na Lankę. Natomiast bogowie wysłali Wiśwakarmę, swego nadwornego budowniczego, po marmur do rzeki Gandaki w Himalajach. Miał on zostać użyty do budowy ołtarza dla odzyskanej lingi. Ganapati zrobił czterdzieści kroków w tył, na północny-zachód i stanął przodem na zachód. Śiwa ogłosił wtedy, że korzyść z wielbienia pranalingi uzyska tylko ten, kto najpierw odda cześć Ganapatiemu.

Śri Mahaganapati

Rudra dowiedział się od Waju, że Jego pranalinga została umieszczona w Gokarnie. Rudra udał się do Gokarny i odkrył, że linga nosi ślady zadrapań. Rudra przyznał, że nie stałoby się to, gdyby nie podarował relikwii Rawanie. Następnie pokłonił się jej i razem z Parwati modlił się:

namaste radźalijngaja lingaratnaja te namaha
namaste rawana bhudźagharwa sarwaswa harine
namosmad bhagadhewaja namaste trigunatmane
dantabalana kryta pratiszthaja mahatmane
namo weda śirobdja dźjotir ananda murtaje
nama striśirase tubhjam bhawarogabhajaćhide
gokarna kszetra wasaja mahabala namo namaha

Rudra uznał, iż postawienie pranalingi w miejscu Jego narodzin było równie korzystne co podarowanie jej bogom: „O bogowie, Rawana jest uważany za potężnego, ponieważ podbił trzy światy. Lecz ta oto pranalinga okazała się potężniejsza od niego. Niech więc zasłynie w trzech światach jako źródło niezwyciężonej mocy. Jako że została postawiona w Gokarnie, w miesiącu kartika, wstąpię w nią razem z Parwati z pełnią swej mocy. Wy również powinniście tutaj przychodzić i ją czcić. Kto będzie czcić pranalingę w kartika, po wykąpaniu się w Kotitirtha, zapewni sobie niezliczone błogosławieństwa. Wystarczy, że spełni proste uczynki dobroczynne i praktyki religijne. Wielbiciele, którzy będą czcić pranalingę o północy, czternastego dnia magha wadji choćby kroplą wody i jednym liściem bilwy, otrzymają dary tak wspaniałe, że oszołomią one nawet Brahmę. Jałmużna przekazana w tym czasie przyniesie rezultat jak 1 do 10 000000”. Wypowiedziawszy te słowa, Pan Rudra razem z bogami czcił najpierw Ganapatiego, który pomógł odebrać pranalingę Rawanie.

Wisznu i Brahma z kolei umieścili symbole swej mocy odpowiednio w Śaligrama i Puszkarze. Tym sposobem te trzy miejsca (łącznie z Gokarną) zyskały sławę Siddhikszetr (świętych miejsc, w których spełniają się pragnienia). Gokarna jest uważana za najważniejsze z nich, gdyż spełnia pragnienia równie szybko, co Rudra. Więcej na temat chwały Gokarny pisze Gokarnapurana:

api papaszatam krytwa brahmahatja adi
manawahal sakrat prawiszja gokarna sadjo mućhjeta patakaihi
drasztwawa diwjalingam ća śrutwa wa sagaradhwanim
kotitirtha nare snatwa punardźanma na widjate

„Dzięki odwiedzaniu Gokarna-kszetry człowiek uwalnia się od setek grzechów nawet tak ciężkich jak zabicie bramina (brahma hatja). Samo spojrzenie na boską lingę, kąpiel i słuchanie szumu oceanu w Kotitirtha uwalniają od przymusu kolejnych narodzin”.

Szczególnie korzystna jest kąpiel w morzu w: niedziele, poniedziałki i środy. Osoby, które przestrzegają postu w kszetrze, pozbywają się następstw grzechów i po śmierci przenoszą się do światów niebiańskich.

jada prapnoti gokarna jo wa ko wapi manawaha
mundanam ćopawasam ća śraddham kurjat ća bhaktitaha
nakurjadjadi mudhatma pitruhanta bhawed dhruwam

„Każdy pielgrzym, który przybywa do Gokarny musi ściąć włosy według nakazu religii (wapan) i pościć. W przeciwnym razie dopuści się grzechu równie ciężkiego, co zabicie własnego ojca”.

Śata-śringa parwata i Kotitirtha

Góra Śata-śringa w Himalajach była niegdyś siedzibą boga Brahmy, tak jak Kajlasa i Indranila są siedzibami Pana Śiwy i Wisznu. Brahma zawsze gościł licznych mędrców, którzy przybywali do niego po nauki i aby wziąć kąpiel w licznych świętych stawach (tirtha) na zboczach góry.

Pewnego razu Garuda (orzeł Wisznu) leciał nad doliną u podnóża Śata-śringi, trzymając w dziobie węża Darmukhę. Rozglądał się za miejscem, w którym mógłby się zatrzymać i zjeść węża. Nie znalazł jednak odpowiedniego. Zniecierpliwiony, chwycił górę razem ze śpiącym Brahmą i odleciał. Kiedy Brahma się obudził, obciążył górę ciężarem trzech światów. Garuda dolatywał akurat do Gokarny i poczuł, że góra za chwilę upadnie. Dlatego zawołał na pomoc mędrca Agastję, którego dostrzegł na ziemi. Agastja wiedział, że całe zdarzenie przebiegało zgodnie z wolą Pana Śiwy. Postanowił więc ulżyć Garudzie i umieścił wzgórze w morzu. Taki rozwój wypadków zadowolił Brahmę. Stwórca zobaczył bowiem, że Śiwa zostawił na Śata-śrindze swoje kamandalu (naczynie na wodę), które stało się odtąd świętą sadzawką – Kamandalu tirtha. Śiwa z wdzięczności obdarzył Garudę mocą, która pozwala podnieść trzy światy.

Woda z części świętych sadzawek Śata-śringi wlała się do morza, a pozostała część, po jednej stronie wzgórza, utworzyła spory zbiornik wody – Kotitirtha. Na południowym brzegu tego zbiornika znajduje się Waradeśwara tirtha, którą umieścił tam mędrzec Agastja. Agastja odprawiał w pobliżu pokuty, kiedy nadleciał Garuda z górą. Kto w tym miejscu wypowie czterysta tysięcy razy mantrę gajatri, po uprzednim wykąpaniu się w Garuda tirtha, osiągnie to, czego pragnie. Wspomniana księga – Gokarna Purana – dokładnie opisuje znaczenie kąpieli w Kotitirtha dla rozwoju duchowego.

Tamragouri

Kiedy Brahma któregoś dnia pogrążył się w głębokiej medytacji, z jego prawej dłoni wyłoniła się kobieta. Stwórca przepowiedział jej, że zostanie kiedyś żoną Rudry. Usłyszawszy to, kobieta zapragnęła zobaczyć się z Rudrą. Dowiedziała się, iż Pan przebywa w Gokarnie i zstąpiła na pobliskie wzgórze Goszringa (zwane także Tamra Parwata), by medytować o Nim. Pan odczytał myśli Brahmy i tak dowiedział się o zamiarach nieznajomej. Przywołał wtedy Brahmę, aby udzielił im ślubu. Miejsce, w którym ślub się odbył nazwano Wajwahika Parwata (wzgórzem małżeńskim). Żona Śiwy miała na imię Gauri. Lubiła spacerować po Tamra Parwata, a podczas swych wędrówek przyjmowała postacie ludzkie i postacie rzek. Gauri stoi na brzegu każdej rzeki obok Śiwy, spoglądając na wschód. Jako rzeka spływa z Tamra Parwata i okrążywszy Rudra-joni, wpada do morza w pobliżu Pitrasthali. Purany oznajmiają, że każdy, kto kąpie się w rzece Gauri i ofiarowuje w niej oblacje w intencji swych przodków, ten może „wysłać” tychże do nieba lub do piekła. Co więcej, ktokolwiek kąpie się w tej rzece podczas pełni księżyca i wielbi szczerze Śiwę, pozbywa się grzechów z poprzedniego życia.

Śri Wenkateś

Z tego powodu, że pranalinga została postawiona w Gokarnie w miesiącu kartika, to właśnie wtedy przybywają do niej bogowie. Któregoś razu przybył tam również Wisznu. Z oddaniem czcił Śri Śankarę i pozostał pośrodku świętego miejsca, by chronić wszystkich wielbicieli. Ta postać Wisznu nosi imię Wenkateś i Wenkataraman.

Miejsca mocy Słońca

Kaśi, Puszpagiri, Kańci, Niwitaha, Aumpuri, Śri Śajla, Śri Wirupaksza, Sethu Kedar Gokarna są miejscami, w których można oczyścić się dzięki Słońcu.

Jedną z wielu znamienitych osób, które mówiły o niezwykłym, oczyszczającym działaniu Słońca w Gokarnie, był wielki Śankaraćarja. Potwierdził on tylko to, co sam Śiwa powiedział Parwati. Otóż Pan zapewnił żonę, że ludzie, którzy będą medytować z miłością o Władcy Gokarny (Mahabala Iśwarze) wcześnie rano, pozbędą się wszelkich grzechów z tego życia i poprzednich.

Ponieważ nawet bogowie nie są wolni od grzechu, przybywają do Gokarny. Kąpiąc się w świętych wodach miasta (w oceanie i w licznych stawach), kontemplując niezwykłą postać Mahabala Iśwary i słuchając odgłosów morza, zapewniają sobie bezgrzeszne narodziny w Gokarnie, miejscu miliony razy bardziej uświęconym od wielu innych świętych miejsc. Gokarna pozwala poczuć niebo za życia, a po śmierci wznieść się do niego. Dlatego od zamierzchłej przeszłości przybywali do niej bogowie, mędrcy i niezliczeni pielgrzymi.

Ramatirtha

W Ramajanie napisano, że Rama dowiedział się od mędrca Waśiszthy, że Rawana był braminem. Aby zadośćuczynić za zabójstwo bramina, musiał obmyć się wodą Pana Brahmy z jego kamandalu (świętego dzbana), w którym stwórca trzymał niebiańską wodę. Tenże dzban, razem z górą, na której był trzymany, porwał Garuda i upuścił w pobliżu Gokarny. Sama góra i jej otoczenie stały się od tamtej pory ulubionym miejscem duchowych praktyk zarówno dla wielkich mędrców, jak i początkujących adeptów duchowości. Okolica zawdzięcza swą popularność mocy, którą zyskała dzięki niebiańskiej wodzie Brahmy.

Rama przybył do Gokarny w towarzystwie żony Sity i brata Lakszmana. Boscy bracia wykopali tutaj świętą sadzawkę, a następnie odprawili w niej ascetyczne praktyki dla zadowolenia Mahadewy (Śiwy). Uwolniwszy się w ten sposób od grzechu za zabicie Rawany, Rama wykąpał się w Kotitirtha i czcił Śri Mahabala lingę.

Wspomniana sadzawka nosi nazwę Ramatirtha. Każdy, kto wykąpie się w jej świętej wodzie i będzie wielbić Ramę w dniu Ramanawami (urodzin Ramy), recytując na koralach modlitwę Aksztakszari, ten zmyje z siebie grzech zabicia bramina.

Gogarbha

Paraśurama (inkarnacja Wisznu), po zabiciu zdeprawowanych władców, podarował Ziemię mędrcowi Kaśjapie. Na pozbawionej silnych przywódców planecie zapanował chaos i zaczęło panoszyć się zło. Bogini planety, Bhudewi, nie mogąc znieść brzemienia grzechu, pojawiła się w Gokarnie, by odprawić pokuty. Medytowała z oddaniem o Najwyższym Śiwie w jaskini na Śata-śringa Parwata. Pan pojawił się przed boginią i pobłogosławił ją.

Kto wejdzie do tej jaskini, uzyska zbawienie, a kto wypowie w niej mantrę gajatri dostanie w darze ziemię.

Śankara-Narajan

Demon Khara, z rodu słynnego Hiranjakaśipu (demona zabitego przez Narasinhę, wcielenie Wisznu), zapragnął zdobyć żonę Śiwy Parwati. W tym celu praktykował srogie pokuty. Zadowolony z niego Śiwa, ukazał się mu i spytał czego pragnie. Kiedy poznał zamiar demona, odmówił.

O sprawie dowiedział się Wisznu i postanowił wmieszać się w sprawę. Przybrał postać pięknej kobiety i usiadł na huśtawce w pobliżu miejsca, gdzie miał przechodzić demon. Khara zachwycił się urodą kobiety i zapragnął ją posiąść. Ona jednak odpowiedziała, że zwiąże się z nim pod warunkiem, iż to on obdarzy ją błogosławieństwem, którego, jak się okazało, Khara nie był w stanie spełnić. Tymczasem wieść o spotkaniu dotarła do Śiwy, który koniecznie chciał zobaczyć kobiecą postać Wisznu. Śankara (Śiwa) również zachwycił się niezrównanym pięknem kobiety, objął ją i poprosił, by przyjęła imię Haripura lub Śankaranarajan.

Śri Kryszna

Anirudha, wnuk Kryszny, zakochał się w córce demona Bany. Odwiedzał ją potajemnie, lecz podczas jednej z wizyt Bana pojmał go i uwięził. Zniknięcie młodzieńca zasmuciło całą rodzinę. Wtedy na dwór Jadawów przybył mędrzec Narada, który poradził Krysznie, by udał się do Gokarny i wielbił tam Śiwę. Kryszna posłuchał rady. W Gokarnie wziął zwyczajową kąpiel w Kotitirtha i czcił Mahadewę, czym zaskarbił sobie przychylność Pana. Kryszna, wzmocniony błogosławieństwem Śiwy, pokonał Banę i odzyskał wnuka. Posąg Kryszny znajduje się w miejscu, w którym odprawił pokutę. Kto czci w tym miejscu Krysznę, tego pragnienia się spełnią.

Wajwahik Parwata. Góra o Miedzianej Podstawie

Mędrzec Braguruśi modlił się do bogini ognia, by została jego żoną. Bogini, która była już żoną płomienia, znalazła się w trudnym położeniu. Chciała zostać żoną mędrca, ale nie mogła istnieć bez płomieni. Aby rozwiązać problem, pojawiła się w górach Śataśringa (Goszaśringa) w celu odprawienia pokut. Brahma, zadowolony z jej poświęcenia, obdarzył ją wieloma błogosławieństwami, w tym: dźwaleju sarwabhak śagli, co znaczy „całkowicie wykorzeniona z ognia”.

Od tej chwili bogini stała się niewidoczna i mogła przebywać we wszystkich istotach we wszechświecie: ludziach i zwierzętach. Staw, w którym się kąpała zasłynął jako Staw Ognia (Agnikunda). Medytujący, który zanurzy się w jego wodach o poranku, zmyje z siebie wszystkie grzechy i uzyska korzyści równe tym, które zapewnia ofiara Aśwamedha. Są to niektóre z błogosławieństw, jakie bogini dostała od Brahmy.

Część góry, na której medytowała bogini, spłonęła, a pozostała część została nazwana Tamratala Parwata, czyli Górą o Miedzianej Podstawie.

Na tejże górze Pan Śiwa poślubił Tamra Gauri, miedzianą boginię. Stąd druga nazwa góry – Wajwahik Parwata.

Wiśalabila

Jest to jaskinia wydrążona przez Wiśwakarmę dla Indry. Znajduje się ona na południowej stronie zbiornika Kotitirtha, tuż nad lustrem wody. W miesiącu kartika bogowie zatrzymują się w jaskini, kąpią się w stawie i czczą bóstwa Gokarny.

Rudra bhumi

Rudrze nie podobało się stworzenie Brahmy. Dlatego powołał do życia rasę ganów i polecił im zniszczyć świat Brahmy. Dowiedział się o tym Wisznu. Odwiedził więc Rudrę i próbował Go uspokoić: „Proszę Cię, wybacz Brahmie i zaczekaj z niszczeniem na koniec istnienia wszechświata (maha pralaja). Niech zaś kawałek ziemi, na którym teraz stoisz i na którym wydałeś polecenie zniszczenia świata, zasłynie jako Rudra bhumi (Ziemia Rudry), miejsce wyzwolenia. Rudra bhumi od tamtej pory służy jako plac pogrzebowy, a wszyscy ludzie, którzy są tam kremowani uzyskują wyzwolenie.

gokarna sarwada wasam maranam muktimantape
rudra bhumjantu dahanam kankszate wibhudha api

Werset ten zapewnia, że nawet bogowie pragną, by ich ciała skremowano w Rudra bhumi, co tylko potwierdza duchową moc tego miejsca.

Nageśwar

Mędrzec Kaśjapa miał dwie żony: Kadru i Winatę. Kadru dała mu tysiąc dzieci, z których wszystkie były wężami (naga), a Winata urodziła dwóch synów: Arunę i Garudę. Któregoś dnia, podczas wędrówki po zboczach góry Meru, siostry spostrzegły z oddali konia Indry – Uććhajśrawasa.

Kadru utrzymywała, że koń jest białej maści i ma czarny ogon, a Winata twierdziła, że cały koń jest biały. Aby rozstrzygnąć spór zbliżyły się do zwierzęcia. Uzgodniły też, że ta która się pomyliła zostanie służką zwyciężczyni. Kadru, by zapewnić sobie wygraną kazała swym dzieciom przyczepić się do ogona, żeby wyglądał na czarny. One jednak odmówiły. Rozgniewana matka przeklęła je, że zginą w ofiarnym ogniu króla Dźanamedźaji (dokładny opis przedstawia Mahabharata). Wtedy dziesięcioro dzieci poszło do Gokarny i ustanowiło tam tirthę (świętą sadzawkę) oraz lingę. Następnie, w uświęconym otoczeniu, oddali się pokutom. W ten sposób zadowolili Mahadewę, Wisznu i Brahmę, którzy zdjęli z nich klątwę.

Wajtarani, Unmadźani

Rzeka Wajtarani, córka boga Jamy (Jamadharmaradź), nie chciała zbliżyć się po ślubie do swego męża. Rozgniewany mąż przeklął Wajtarani, w wyniku czego jej wody napełniły się krwią.

Zrozpaczona Wajtarani błagała męża o łaskę. Mąż w końcu dał się przebłagać i obiecał cofnąć klątwę, jeśli uda się do siedziby Hari i Hari Hary i zostanie przez nich przyjęta. Wajtarani rozpoczęła odprawianie pokut, aby zapewnić sobie spotkanie z Bóstwami. Jej oddanie przyniosło upragniony skutek. Bóstwa ukazały się Wajtarani i oczyściły jej wody. Następnie razem z nią udali się na Ziemię. Miejsce, w którym cała trójka zstąpiła na naszą planetę znajduje się w Gokarnie i jest znane jako Unmadźani. Oczyszczona Wajtarani wlała swe wody do Kotitirthy, a następnie wpłynęła do morza przez Tamraparni. Kąpiel w Kotitirtha oczyszcza z grzechów.

Śri Mahabaleśwara dewa, Asztabandha Mahotsawa

W maju 1983 roku miała miejsce wyjątkowa uroczystość na cześć Mahabeleśwary (Pana Gokarny) – Asztabandha Mahotsawa. Święte księgi polecają, by przeprowadzać ją co dwanaście lat na pamiątkę wspomnianego zdarzenia z lingą Śiwy, którą musiał zostawić w Gokarnie Rawana.

W XX wieku jednak zwyczaj został zarzucony. Uroczystości odbyły się tylko w latach: 1906, 1930 i właśnie w 1983.
Ostatnie obchody rozpoczęły się pomyślnego dnia Akszaja Tritija, 15. maja 1983 roku. Pielgrzymi mogli wtedy oglądać lingę Śiwy przez całe dwa tygodnie. Zwykle bowiem linga jest zasłonięta i można ją dotykać ręką ponad zasłoną. Pełne odsłonięcie lingi miało miejsce tylko w dni Asztabandha.

Na wspomniane obchody przybyły tłumy pielgrzymów z Karnataki. Oficjalnie mówi się o trzystu tysiącach. Mieli oni wtedy rzadką okazję zobaczyć lingę skaleczoną przez Rawanę, który próbował wyciągnąć ją z ziemi. Na przedmieściach wyrosło wielkie miasto namiotów, a każdy pielgrzym dostawał darmowe posiłki.

Odprawiono ważne ceremonie i ofiary: Śri Ganapati atharwaśirsza homa, Purusza sukta homa, Gajatri homa, Atirudra jaga i Sahasra ćandi jaga. Przybyli także znamienici goście, m.in.: Śri Pedźawar Wiśweśwar Tirtha Swami z Udupi, Śri Gokarna Parthagali Matha Swami, Śri Ramaćandrapur Mathadhiśa Swami.

Mahaśiwaratri i inne święta

Co roku odbywa się w Gokarnie dziewięciodniowy festiwal Mahaśiwaratri, który rozpoczyna się dziewiątego dnia ubywającego księżyca w miesiącu magha (luty/marzec). Przyciąga on dziesiątki tysięcy pielgrzymów z całych Indii. W czasie festiwalu bóstwo Pana opuszcza świątynię Mahabaleśwara i podróżuje w ogromnym wozie główną ulicą miasta. Jest to rzadka okazja zobaczenia słynnej lingi dla cudzoziemców, którzy nie mogą wejść do świątyni. Procesje małym wozem odbywają się: podczas pełni księżyca w miesiącu kartika, podczas przejścia (amawasja) z kartika do Wajśakha Wadja Amawasja, przez dziewiętnaście dni od 11. dnia Magha Wadja oraz w dniach Makara Sankramana i Rathasaptami.

W Gokarnie odbywają się procesje z bóstwem na wodzie – Dźalajanotsawa. Mają one miejsce nocami w takie dni jak: 14 Magha Wadja, 2 Falguna Śuddha i 15 Kartik Śuddha. W tym ostatnim dniu, wielbiciele przymocowują jedna do drugiej cztery łodzie, na jednej umieszczają baldachim, który osłania wizerunek Śri Mahabaleśwary. Procesja odbywa się wokół Koteśwary, w stawie Kotitirtha. Na schodach okalających zbiornik palą się wtedy tysiące kamforowych lampek.

Ważnym festiwalem religijnym jest także Tripuradhana w miesiącu kartika (październik/listopad). Tego dnia sanktuaria w Gokarnie zachwycają barwnymi dekoracjami, domy są malowane w symboliczne wzory, a wieczorny mrok rozpraszają specjalnie przygotowane lampiony. Jak wspomniano powyżej, podczas pełni księżyca w kartika odbywa się procesja w małym wozie.

Oprócz wymienionych, w Gokarnie, przez cały rok, odbywają się liczne festiwale i ofiary, których nazwy wymienia ta oto mantra:

mangalam radźalingaj lingaratnaja mangalam
mangalam rawana bhudźagarwa sarwa swaharine
danta balananakryta pratiszthja mahatmane
gokarna kszetranathaja śri maheszaja mangalam
nama striszirasetubhjam bhawaroga bajaćhćhide
mahabala samakhjaja gokarneśaja mangalam

Piękno Gokarny

Jak już wspomnieliśmy, nazwa Gokarna Kszetry pojawia się wielokrotnie w puranach (Bhagawata, Skanda), w eposach (Ramajana, Mahabharata) oraz tekstach religijnych.

Sławny Kalidasa pisze o Panu Gokarny (Gokarneśwar) w swym dziele Raghuwamśa, w związku ze śmiercią Indumati, królowej Adźy. W Gokarnie rozgrywają się także główne wydarzenia słynnej sztuki teatralnej Nagananda autorstwa Śri Harszy.

Cenne zapiski na temat Gokarny można znaleźć w Notatniku z podróży (Diary of the Journey) dr Tippu Buccanona, który w XIX wieku przemierzał północną i południową Karnatakę.

W ubiegłym wieku nazwa Gokarny pojawiła się w związku ze śmiercią Mahatmy Gandhiego. Otóż prochy ojca współczesnych Indii zostały wysypane w Tamraparni Kunda przed opisanym powyżej sanktuarium Tamragouri.

Gokarna, nazywana „Kaśi (Waranasi) południa” i Bhu Kajlasa, pozostaje ważnym miejscem na mapie śiwaizmu. Wielbiciel Śiwy powinien odwiedzić ją przynajmniej jeden raz w życiu. W ostatnich latach zaczęła także przyciągać z całego świata ludzi zainteresowanych żywą kulturą duchową. Odwiedzinom sprzyja bliskość Goa. Z południowych kurortów Goa można się dostać do Gokarny samochodem w dwie godziny lub w ciągu godziny pociągiem.

Zachodnią granicę miasta stanowi Morze Arabskie, którego szum przypomina zbiorowe intonowanie hymnów wedyjskich. Miejska plaża, uświetniona odległymi zdarzeniami, nie należy do najpiękniejszych w okolicy. Ale warto ją odwiedzić chociażby do widoku miasta wznoszącego się ponad rzędem palm kokosowych na okoliczne wzgórza. Gokarna Mandala (łuk, koło) leży w ramionach rzek: Śalmaliganga (na północy) i Aghanaśini (na południu). Głównym klejnotem na medalionie sanktuariów i świętych stawów jest świątynia Mahabaleśwary, zbudowana przez królów Kadamba. Dostęp do wewnętrznej kaplicy świątyni mają tylko Hindusi, ale wewnętrzny dziedziniec i znajdujące się w jego obrębie kaplice są dostępne dla wszystkich.

Wielką atrakcją Gokarny są pobliskie plaże: Om, mniej zatłoczone, a według wielu – piękniejsze od plaż Goa.

Pieśń opiewająca chwałę Gokarny

Pieśń ta została skomponowana przez Śri Wasudewa Nanda Saraswati Maharadźa (Tembe Maharadź) podczas jego wizyty w Gokarnie:

Śri Mahabaleśwara bhadźan

dźaja śiwa omkara swami bhadźa śiwa omkara
brahma wisznu sadaśiwa ardhangi goura
hari om hara hara hara mahadew

ekanana ćaturanana pańćanana radźe
śiwa pańćanana radźe
hansasana garudasana wryszawahana sadźe
hari om hara hara hara mahadew

dobhudź ćaru ćaturbhudź daśabhudź tuma śobhe
śiwa daśabhudź tuma śobhe
tino lokanirakata śiwadźit rupa nirakata
thribhuwan dźana mohe
hari om hara hara mahadew

śwetambara pitambara wjagarambara angi
śiwa wjagrambara angi
brahmadika sanakadika bhuthadika sangi
hari om hara hara hara mahadew

akszamala wanamala rundamala dhari
śiwa rundamala dhari
ćandana mrygamada lepana dhari śubhakari
hari om hara hara hara mahadew

karame madhja kamandalu triśula ćakradharita
śiwa triśula ćakradharita
sukhakarita dukhaharata dźagapalanakarita
hari om hara hara hara mahadew

amijadźa saraswati parwati ganga
śiwa parwati ganga

gajatri ardhanga sawitri ardhaga
śiwa gauri sanga
harim om hara hara hara mahadew

kaśime wiśwanatha wiradźita śiwananda brahmaćari
prabhu śiwananda brahmaćari
nata uta bhogalagawata nita uta darśana parwata
mahima ati bhari
hari om hara hara hara mahadew

dźaj śiwa omkara bhadźa parawatike pjara
swami upar dźaladhara
swami rundanaki mala
swami odhana mrygaśala
swami santana pratiśala
himanata śiwananda swami muktipadapawe
mana iććhita phalapawe
hari om hara hara hara mahadew