ŚiwaŚakti - Encyklopedia wiedzy o śiwie śakti

Śiwaja Subramunija Swami

Daja, ardźawa, mitihara. Współczucie, uczciwość, dieta.

Ten, kto to wie, staje się wyciszony, opanowany, nieprzywiązany, cierpliwy i skupiony, duszę w sobie postrzega, a wszystko postrzega w duszy. Zło go nie pokona, lecz to on zło pokona. Zło nim nie zawładnie, lecz to on zło okiełzna. Wolny od zła, wolny od namiętności, wolny od wątpliwości, on staje się znawcą Brahmana.
Śukla Jadźurweda, Bryhadaranjaka Upaniszad, 4.4.23

Poniedziałek,lekcja 22

Daja: współczucie

Siódmą jama jest współczucie (daja). Czasem bycie łagodnym wymaga okrutnego czynu, a czasem okrucieństwem jest bycie łagodnym. Stwierdzenie to przekazywano z religii do religii, z pokolenia na pokolenie. Współczucie wpływa łagodząco na decyzje, każe okazać łaskę czy darować winy nawet za najbardziej okropne postępki. Jest to cecha wyrastająca z niezłomności. Współczucie jest następstwem głębokiej praktyki duchowej, długiego stanu zadowolenia (santosza), studiowania ksiąg mądrości i słuchania mądrych osób. Jest to przejaw dojrzałości duszy, ukształtowania wyższej świadomości. Osoba pełna współczucia przekracza nawet przebaczenie, ponieważ pragnie ukoić ból osoby, której przebaczyła. Jest ona w tym jak Bóg, który obdarowuje dobrodziejstwami, niespodziewanie i będąc o to proszonym.

Kiedyś spytano mnie: „Co mamy myśleć o ludziach, którzy bezmyślnie zabijają muchy czy rozdeptują karaluchy?” Otóż współczucie definiuje się jako opanowanie bezdusznych i okrutnych odczuć wobec wszystkich istot. Współczująca osoba powie roślinie, że zamierza ją wyrwać, wie bowiem, że roślina czuje. Z tego samego powodu postara się w jakiś sposób trzymać szkodniki z daleka niż je zabijać. Bezduszna osoba wyrwie roślinę bez zastanowienia, jako dziecko pozbawi owada skrzydeł, a jako dorosły może krzywdzić innych ludzi.
Jeżeli w kręgu naszych znajomych znajdą się okrutni, nieczuli ludzie nie zaprzyjaźniajmy się z nimi. Dajmy im do zrozumienia, że muszą najpierw się zmienić. Współczucie wyrasta ze zdolności do przebaczania, prawdomówności i niekrzywdzenia. Jest produktem nie przywłaszczania własności innych, czystości seksualnej i cierpliwości. Jest w końcu przejawem wyższej świadomości, usytuowanej w ćakrze boskiej miłości (wiśuddha ćakra).
Nie sposób nakazać sobie współczucia. Poprzedza je miłość, która wynika ze zrozumienia. Trzeba mieć w pamięci argumenty rozumowe i na tyle silną wolę, by się do nich stosować. Jedno i drugie sprawi, że będziemy zdolni wniknąć w istotę życia. Za tym podąży szacunek dla wszelkiego życia, wszelkich żywych organizmów. Współczucie jest niezwykle wzniosłą cechą duchową. Osoba, która ją przejawia jest z pewnością zaawansowana duchowo. Współczuciu (daja) nieodłącznie towarzyszy stan szczęścia (ananda).
Czy współczucie różni się od niekrzywdzenia (ahinsa)? Tak i to zasadniczo. Nie wyrządzanie innym krzywdy myślą, słowem i uczynkiem jest najważniejszym prawem sanatana dharmy, którego nie można pominąć lub zastąpić bardziej subtelną ideą współczucia. Spośród jama i nijama tylko niekrzywdzenie można uznać za bezwzględne przykazanie. Współczucie płynie zaś z serca spontanicznie. Jest ono skumulowanym darem ducha, ciała i intelektu. Jest też manifestacją duchowej energii, która przejawia się nawet wbrew osobistym odczuciom czy rozsądkowi. Mędrzec Tirumular, określał współczucie tamilskim słowem arul, które oznacza łaskę.
Niedawno uczeń napisał mi, że przechodził ciężki okres i nękały go złe myśli o osobach, które go skrzywdziły. Pytał, czy teraz, kiedy czuje się lepiej, może „wymazać” ślad po tych odczuciach? Pytanie to jest zasadne, bowiem dobre, ale i złe emocje z chwilą pojawienia się zostają automatycznie „wysłane” w naszą przyszłość, co znaczy, że do nas wrócą. Możemy jednak złagodzić i zmienić karmę, przez okazanie szczególnej dobroci tym, o których źle myśleliśmy. W praktyce oznacza to zaakceptowanie ich takimi, jakimi są. Nie myślcie o nich źle. Są kim są i tylko oni sami mogą doprowadzić do zmiany swego charakteru. Obdarujcie ich dobrym słowem, dajcie im prezent i pomyślcie o nich dobrze. Tak manifestuje się współczucie.